'Slagdroom' heet het theaterprogramma waarmee Nederlands meest ervaren rockdrummer dit jaar op de planken staat. Naast uiteraard veel muziek zal het publiek kunnen genieten van verhalen uit zijn jeugd, die zich grotendeels afspeelt op en rond de Haagse Bierkade. Aan het water in hartje centrum staat op nummer vier een oud grachtenpand met een grote groene deur: de geboorteplek van slagdromer Cesar Zuiderwijk.
TEKST: MAARTEN RISCHEN
FOTO'S: PETER DE JONG
'Eigenlijk is die deur het enige wat nog hetzelfde is, verder is alles gerenoveerd', zegt de grijze drummer peinzend voor het huis. Ook de omgeving is niet meer wat ze was. De Bierkade van de jaren '50 was een nagenoeg autovrije gracht waar kinderen buiten speelden en mensen gemoedelijk langs de winkels liepen, ook al was het er niet altijd even veilig voor de jongste Hagenezen. 'Mijn vader heeft hier nog eens een kind uit het water gered. Het jongetje dreef op z'n jas richting de afwatering naar het riool en terwijl het zwart stond van de mensen op de kade deed niemand wat. Mijn vader is er toen achteraan gesprongen en heeft hem op de kant gekregen. Niet voor niks hebben m'n ouders mij vroeg leren zwemmen.'
WILLEN IS KUNNEN
Toen de Golden Earring halverwege de jaren '70 furore maakte in Amerika en voorprogramma was van The Who, probeerde Keith Moon Zuiderwijks befaamde sprong over het drumstel te imiteren. Dat Cesar op de grond en Moon in zijn Premier terechtkwam, had naast het gebrek aan een rackinstallatie te ma-ken met de turnachtergrond van de Nederlandse drummer. Hier lagen ook de eerste muzikale wortels: 'Willen Is Kunnen was de trommelclub van de turnvereniging, zoals bijna elke vereniging een muziekafdeling had voor optochten en dergelijke. Daar had ik voor het eerst stokken in mijn handen. Stelde weinig voor hoor, gewoon "plam plam plammerdeplam" en dat dan een uur lang.' Een korte flirt met de gitaar liep op niks uit. 'Ik oefende niet. M'n leraar vroeg dan: "Weet je zeker dat je dit volgende week wél geleerd hebt? Goed, dan gaan we naar de volgen-de bladzijde." Zo kom je wel snel twee boeken door, maar echt spelen kon ik nog steeds niet!'
HAAGSE BANDJES
Op dertienjarige leeftijd, nadat zijn vader aan longkanker was overleden, koos Zuiderwijk voor de drums om zijn emoties eruit te slaan. Een drumstel was niet beschikbaar, maar dat weerhield hem er niet van met potten en pannen in de Haagse kroegjes te spelen. 'Je had hier op elke hoek van de straat een plek om op te treden, overal waren bandjes actief.' Cesar werd al snel een bekende naam, spelend met The Ladybirds en later Livin' Blues. Het kookgerei was inmiddels ingewisseld voor een Trixon-kit, die later werd verruild voor een Ludwig. Maar sinds de Earring is de slagwerker, op twee jaar Fibes drums na, de combinatie Pearl/ Zildjian altijd trouw gebleven. Maar dichtbij, in de kelder van zijn huidige woning, laat hij een stapel oude Ludwig en Westend-ketels zien. 'Deze set had ik vroeger ver-gokt ofzo, maar iemand had ze laatst ontdekt op zolder. Hiermee heb ik Radar Love ingespeeld.'
Radar Love, van het album Moontan uit 1973, betekende een kortstondig maar groot internationaal succes, en de band toerde de hele wereld rond. Maar een aanbod om hij The Who op de drumkruk te zitten sloeg Zuiderwijk af: 'Ik wilde altijd weer terugkeren naar Den Haag, daar hoor ik echt thuis. Dat was altijd al dé plek om te zijn voor muzikanten en ik zou er nooit weg willen.' Hoe het komt dat Den Haag door de jaren heen zo'n relatief hoge muzikale output heeft, kan hij niet echt verklaren. 'Misschien doordat hier heel veel Indische jongens kwamen, Den Haag is echt een Indische stad, en die jongens speelden allemaal. En er waren hier al veel grote muziekzaken. Daar kwamen muzikanten uit het hele land op af, die je 's avonds niet zelden zag meespelen in die kroegjes. En het is natuurlijk ook te danken aan een handjevol mensen als promotor Sjaak (Jacques) Senf, die de hele stad muzikaal zo'n beetje onder hun hoede hadden.'
VERWEND
'Het derde raam van rechts, dat was mijn kamer. De rest van het huis was nagenoeg leeg. In zo'n ruimte zou ik nu een prachtige studio bouwen!' Oubollige versieringen en porseleinen beeldjes in de vensterbank verraden echter dat het gebouw nu geannexeerd is door bejaarde stadsgenoten, waarvan één zich even schuchter laat zien als ze de gordijnen opzij doet om de commotie rond haar woning te bekijken. 'Dat had m'n oudere zus kunnen zijn!' lacht de drummer, die echter opgroeide als enig kind en 'verwend werd tot op het bot, al was er weinig om me mee te verwennen'. Cesar herinnert zich nog veel van het dromerige jochie dat hij ooit was: 'Ik kon hier urenlang vanuit het raam naar de regen in de gracht kijken, prachtig vond ik dat. En zie je die brug daar? Als er kolenboten onderdoor kwamen om vijf uur 's ochtends, zagen die elkaar niet en moesten ze als een gek toeteren om elkaar te waarschuwen. En daar overheen reden dan twee trams, heen en weer, en die waren destijds zo groot als treinen. Ik moet het minst geslapen hebben van alle Haagse jongetjes.'
KAASSCHAAF
Slaap heeft Cesar Zuiderwijk ook later niet veel gehad. Toen de passie voor het drumstel eenmaal aanwezig was, oefende de drummer zich dagelijks in het zweet en wel in het pand waar bij toeval ook de Golden Earring speelde. 'Ik had eigenlijk niet zo veel met de Earring. Ik kende ze wel, maar vond ze niet heel interessant.' De band had inmiddels al meerdere platen uit en de eerste Amerikaanse avonturen achter de rug, maar moest afscheid nemen van toenmalige drummer Sieb Warner. Een opvolger diende zich luid single strokes oefenend boven hun hoofden aan en voor hij het wist, zat de 21-jarige Cesar Zuiderwijk op een festival in Aken voor 50.000 man te spelen. 'We hadden maar één keer geoefend, met een akoestische gitaar en bongo's in de garage van gitarist George Kooymans, maar het werkte meteen heel goed. George had de ochtend van het festival met een kaasschaaf z'n vingertoppen eraf gesneden en speelde zich helemaal onder het bloed. Ik wist meteen dat ik helemaal goed zat!' Wat volgde is geschiedenis: de Earring bracht met regelmaat van de klok albums uit en scoorde hit na hit, met de bekende 'roadsong' Radar Love als hoogtepunt. En nog steeds staat het kwartet onvermoeibaar op elk groot podium in ons land.
'Ik heb nooit drumles genomen, alleen met de 'oude' John Engels, de vader van, heel veel thee gedronken.
Hij vertelde me dan verhalen over drummen, drummers als Gene Krupa, het spelen in nachtclubs en ongelofelijke anekdotes, waar ik uiteindelijk veel meer van heb geleerd dan ik van drumles zou hebben kunnen leren. Die inspiratie hebben drummers nodig. Ik heb het idee dat veel drummer van nu steeds hetzelfde spelen en elkaar nadoen.'
OSSENVET
'Hier op de hoek stond de eerste frietkar van Den Haag, die bakten nog in ossenvet. En daar op de hoek was een koekfabriek, waar vaak hele pakken van de pallets op straat vielen.' De stroom herinneringen van Cesar Zuiderwijk aan zijn eerste zes levensjaren op de Bierkade is verbazingwekkend, maar niet altijd even prettig: 'Die trams op de brug waren vroeger open. Iedereen sprong er gewoon op, maar ze hadden van die lange uitstekende houten trappen. Ik heb een boel mensen zonder benen zien liggen daar.'
De drummer is een moment stil, zit op 'zijn' kade en kijkt uit over het water. Op het moment dat je je afvraagt welke slagdroom hij heeft, wijst hij met een glimlach naar een berg drijvend zwerfafval. 'Kijk. Vroeger had je hier witte zwanen, nu witte plastic tassen.'
CESAR ZUIDERWIJK
Een aanstormend talent in de Haagse rockscene van de jaren '60 werkt zich moeiteloos via The Ladybirds en Livin' Blues op tot drummer van de populairste Nederlandse band, Golden Earring. Dezelfde muzikant, Cornelis Johannes 'Cesar' Zuiderwijk, zet een half decennium later het bekendste stuk Nederlands drumwerk op zijn naam met de fameuze Radar Love-shuffle en is sindsdien niet meer van zijn troon te krijgen. Sabbaticals, rustdagen en reflectiemomenten van de band worden door Cesar benut om zich op allerlei andere projecten te storten, zoals jazzexperiment Labyrinth met Jasper van 't Hof in 1985, duizend drummers op pontons drijvend in de Rotterdamse Maas in 1992, en een theaterprogramma rond drummen en clowns met Percossa acht jaar later. Zijn muziekschool MusicStation opende dit jaar een nieuwe vestiging in Rotterdam, bij Waterfront. Om zijn jubileum van een 30-jarig huwelijk met Pearl en 40 jaar Zildjian te vieren staat hij vanaf september dit jaar op de planken met de verhalende voorstelling Slagdroom.
CESARS GEAR
Voor de voorstelling Slagdroom gebruikt Cesar zijn nieuwste liefde: een Pearl Reference-kit met verschillende combinaties van houtlagen voor elke aparte tom. Naast een 14x5" snare met een bizarre twintiglaags dikke ketel, bestaat de set-up uit 8", 10", 12", 14" en 16" toms, een 24x18" bassdrum, een 12" sopraansnare en een bijzondere collectie bekkens van Zildjian, waaronder ZHT-crashes van 14" en 16", Avedis-crashes en 13" hihat en een 24" (!) Heavy Powerride uit de Z-serie. Op de vellen zitten Remo Coated Ambassadors, maar de Reference-kit in de flightcase van de Golden Earring is voorzien van pinstripes.
MusicMaker Nr. 8 - 2006
met dank aan Jan karstens